مهاجران سوریه فرصت ایجاد تعادل در فضا و جمعیت ایران

بررسی شاخص های آماری نشان دهنده تراکم جمعیت ایران در چند نقطه و عدم تعادل در بازتوزیع جمعیت در سلسله مراتب نظام سکونتگاهی ایران است. این موضوع یعنی تمرکز جمعیت در شهرهای خاض ایران و تخلیه مناطق وسیعی از ایران  از جمعیت موجب شده تا سیاست های توسعه ایران با رویکرد تمرکز گرایانه تلاش کند تا جمعیت را به تعادل فضایی برساند. این تلاش تاکنون راه به جایی نبرده است. از سوی دیگر

کم آبی در ایران

پدیده کم آبی و شیوه مواجهه با آن نسبت به سایر بلایای طبیعی و غیر مترقبه در ایران بایستی مورد توجه قرار گیرد،این مساله ناشی از خشکسالی های شدید در چند سال گذشته است. در حالیکه با نگاهی گذرا به تاریخ و بررسی آسیب های بوجود آمده در اثر کمبود آب ناشی از خشکسالی ، این موضوع دگرگون شده و اهمیت دادن به مسایل کم آبی نسبت به سایر مقوله های طبیعی از اولویت بالایی برخوردار است.
در این مقاله سعی شده است عوارض ناشی از پدیده کم آبی وهشدار لازم برای مواجهه با آن ارایه شود . این هشدار عموما به کلیه دست اندرکاران صنعت آب و به خصوص به مدیران این صنعت معطوف خواهد بود.
محدویت منابع آب شیرین و افزایش تقاضا برای این ماده حیاتی و کالای ارزشمند وکمیاب بدون جایگزین ، از یک سو و از دیگر سو ، ناهمگونی پراکندگی زمانی و مکانی منابع آب ، نیازهای زمانی و مکانی جمعیت ، موضوع آب و چگونگی مدیریت آن را از عرصه های فنی و مهندسی عبورداده و جایگاه ویژه ای را برای آن در گستره های مدیریتی ، اجتماعی، اقتصادی ، فرهنگی و حتی سیاسی و امنیتی رقم زده است .
کنش و واکنش و اثر گذاری آب بر تمامی اجزای جاندارو بی جان محیط، تغییر در احجام ، فرآیند ها و سازه های آبی و رخداد بحران های آبی و زیست محیطی ، رقابت کاربران در مالکیت و استحصال آب ، جوانب پاسخگویی به چالش های پیش رو ، ضرورت دوچندان بخشیده است .
این در حالی است که در روزگار ما زندگی بشر و الزام ها از دوران صنعتی عبور کرده و گام به عصر اطلاعاتی نهاده است . در این دوره ، فراگیر بودن و گسترش سریع موضوع های مرتبط انسان جایگاه ویژه ای یافته است .
در چنین شرایطی نگاه فراگیر به آب و مدیریت به پیوسته و یکپارچه ی آن با شفاف ساحتن ارزش آب ، الگویی است با تقویت مدیریت آب ، مولفه های اجتماعی ، اقتصادی و فرهنگی آن را قوت بخشید.
● بهینه سازی مصرف آب
با افزایش جمعیت و افزایش تقاضای آب ، موضوع پایداری مصرف آب در نهایت در گرو تطبیق رفتار انسان با چرخه آب است ، جوامع انسانی نیازمند آنند که قابلیت خود را در مدیریت استفاده از آب ، چنان فراگیر و منسجم توسعه دهند که کیفیت و کمیت آب مصرفی انسان اکوسیستم های تامین کننده اش حفظ شود .
آب به عنوان منشاء حیات و زیر بنای رشد توسعه به رغم ارزش و اهمیتش در بسیار موارد به طور بیهوده و ندانسته تلف می شود و این درحالی است که رشد روز افزون جمعیت ، استفاده ی صحیح از منابع آب موجود را طلب می کند ، چرا که کمبود آب بزرگترین مانع توسعه است .
با توجه به اینکه کشور ما در کمر بند خشک جهان قرارگرفته و میزان بارندگی آن یک سوم متوسط جهانی است ودوره های خشکسالی بر اساس سوابق به کرات اتفاق می افتد، لذا بر اساس این ویژگی ها طلب می کند که با قبول این وضعیت در جهت استفاده ی بهینه از آب گام های موثری را برداریم و طبیعی است که اقدام های مناسب ، مانع بروز خسارت های گسترده و قابل توجه شود.
برنامه ریزی در جهت کاهش و وابستگی کشور به آب و بهینه کردن مصرف آب امکان پذیر خواهد بود، در بخش شهری با الگوی مصرف و استفاده از تجهیزات مناسب ، در بخش صنعت با بازیافت و استفاده مجدد از آب و در بخش کشاورزی با بالابردن بازده ی آبیاری میزان وابستگی به آب را می توان کاهش داد، دولت و کاربران عمده ی آب باید به مسئله افزایش کارایی در مصرف آب اولویت بالایی دهند. باید از ابزارهای اقتصادی و به خصوص سیاست های قیمت گذاری استفاده شود، به زیر ساخت های شهری باید توجه ویژه کرد، همچنین به آبیاری باید توجه ویژه و برای ترغیب ایجاد فناوری بهتر ، انگیزه های اقتصادی بوجود آورد. می بایست مدیریت را بهبود بخشید ، هدررفت راحذف کردو فبل از فکرکردن به طرح های پرهزینه ی جدید، شبکه های توزیع فرسود و قدیمی آب را اصلاح و تقویت کرد. با گرفتن هزینه کامل آب مصرفی از مصرف کننده، کارایی بیشتری را در تخصیص آب و مصرف آن می توان به کار بست.هزینه های کامل شامل هزینه های ساخت و نگهداری سیستم های تامین آب ، هدر رفت های حین توزیع ، انشعابات غیر مجاز ، اصلاح وبازسازی شبکه های فرسوده و سایر مواردیکه حفظ آنها برای تامین کیفیت و تنظیم جریان آب ضرورت دارد، با عرضه مناسبی از آب رایگان از صدمه های این تدبیرها به اعضای کم درآمد جامعه می توان جلوگیری کرد،بر موضوع مصرف مجدد آب می باید تاکید بیشتری گذارد به خصوص از فاضلاب ها باید بیشتر استفاده کرد فناوری این کار هم در حال حاضر موجود است. استفاده از آن را به خصوص در مناطقی که سیستم فاضلاب ندارند می بایست مورد حمایت قرارداد. بازیافت آب در مراکز صنعتی نه تنها نیاز وابستگی کامل آنها را به منابع اولیه اش کاهش می دهد، بلکه از آلودگی آب های سطحی و زیر زمینی نیز جلوگیری خواهد کرد.
از سوی دیگر استانداردهای کیفیت و کمیت آب برای کاربرهای مختلف از جمله ساختار و عملکرد اکوسیستم ها باید مشخص شود . استانداردهای کیفیت می بایست ضرورت حفظ و سلامت انسان را در نظر بگیرد. همچنین اقدام هایی نظیر دفن زیر زمینی زباله ها و سایر آلایندهای بالقوه که بر کیفیت آب تاثیر نامطلوب دارند باید به گونه یی کنترل شود که آب های آلوده شده کیفیت آب زیر زمینی را پایین نیاورد وروان آب های سطحی آنها کیفیت آب رودخانه هارا تباه نسازد.
● نتیجه گیری:
کشور ایران به عنوان یکی از کشورهای واقع در کمربند خشک کره زمین با مشکل کم آبی مواجه می باشد رشد فزاینده ی جمعیت و نیاز به دسترسی آب و سالم و بهداشتی و محدویت منابع آب به عنوان اصلی ترین نیاز جامعه مساله کم آبی بسیار جدی فراروی کشور قرارداده است.
کاهش مصرف آب و رساندن آن به سطحی پایدار به معنای افزایش بهره وری و بالابردن کارایی آب است . یعنی کاری که در برخی از کشورهای پیشرفته صورت گرفته است .
باروری زمین از دیرباز در فرهنگ ما وجود داشته و چیزی است که آن را براساس عملکرد درهکتار می سنجیم ، ولی عبارت بهره وری آب ( Water Productivit) همانند باروری ابرها و رعایت الگوی مصرف و بهینه سازی در مصرف آب به ندرت مورد توجه قرارگرفته است . تا زمانی که این عبارت ها مانند باروری زمین به بخشی از فرهنگ ما تبدیل نشود ، کمبود آب بر آینده ی ما سایه افکن خواخد بود.
● پیشنهادها:
۱ آشنا کردن مردم به مسایل مربوط به کم آبی و تشویق آنان به صرفه جویی ( آموزش همگانی)
۲ محاسبه تصاعدی آب بها و در مقابل بخشودگی مصارف کم برای تشویق مصرف کنندگان
3جلوگیری از توسعه ی غیر منطقی صنایع و مناطق شهری
۴ بهسازی شبکه های آب شهری
۵مدیریت مخازن در دوره کم آبی و تهیه دستورالعمل بهینه بهره برداری از مخازن
۶کنترل رشد جمعیت
۷ تکمیل بانک اطلاعات هواشناسی در مقیاس های زمانی مختلف
۸ تغییر الگوی مصرف و استفاده از تجهیزات مناسب ( مدیریت مصرف)9) نظارت مستمر بر منابع مصرف
10 ایجاد فرهنگ صرفه جویی در مصرف آب
11 جلوگیری از استفاده غیر مجاز و دخل وتصرف غیر قانونی برتاسیسات آب

مردم ورامین و پیشوا پیشگامان نهضت اسلامی

مردم ورامین و پیشوا مردمی متدین، انقلابی و آگاه هستند و در طول نهضت مقدس اسلامی در حمایت از مرجعیت امام و انقلاب اسلامی از پیشگامان به شمار می‌روند. در جریان حادثه خونین 15 خرداد و دستگیری حضرت امام خمینی به دست مزدوران پهلوی، مردم این شهر در اعتراض به این اقدام، با پای پیاده عازم تهران بودند که در جلوی پل باقر‌آباد به گلوله بسته شدند و صدها تن از آنان به درجه رفیع شهادت نایل آمدند. یکی از شاهدان عینی از این واقعه خونین تاریخی چنین نقل می‌کند:
«ساعت حدود 11 صبح روز پانزدهم خرداد 42 برابر با دوازدهم محرم الحرام بود که جمعیت کثیری از مردم منطقه پیشوا در صحن مطهر حضرت امامزاده جعفر(ع) گرد آمده بودند تا شاهد مراسم خاص روز بنی‌اسد ـ که فقط در این شهر انجام می‌شود ـ باشند. در این هنگام ناگاه خبر رسید که حضرت آیت الله العظمی خمینی را دستگیر کردند. تا خبر منتشر شد، همه مردم آمادۀ دفاع از مقام مرجعیت شدند و یکجا از صحن مقدس به قصد تهران حرکت کردند. در این هنگام، پیشنهاد شد که مردم متفرق شوند و با آمادگی بیشتر در ساعت سه بعد از ظهر در صحن مطهر جمع شده و با یک برنامه‌ریزی صحیح حرکت نمایند. اما ساعت دو بعد از ظهر به علت ازدحام بیش از حد جمعیت، بی‌اختیار حرکت آغاز شد و اولین محل در طول مسیر راه، شهرستان ورامین بود که جمعیت می‌باید از آنجا عبور می‌کردند.
تا نزدیکی ورامین از همۀ روستاها به جمعیت ملحق می‌شدند و مردم غیور ورامین که خبر دستگیری امام به آنان رسیده بود نیز خود دو کیلومتر به استقبال مردم پیشوا آمدند و به جمع آنها پیوستند و جمعیت عظیمی را تشکیل دادند و به طرف تهران حرکت نمودند و در طول مسیر، شعارهای «خمینی، خمینی، خدا نگهدار تو/ بمیرد، بمیرد، دشمن خون‌خوار تو»، «مرگ بر این دولت قانون شکن»، «ای شیعیان دستگیر کردند مرجع ما را / خدا براندازد این قوم اعدا را» سر می‌دادند. و برخی نیز شعار «مرگ بر شاه» را بیان می‌کردند و نیز در طول مسیر، ذکر «یا حسین» و «صلوات» هیچ گاه قطع نمی‌شد.
حدود مغرب بود که در نزدیکی پل باقرآباد، با مأمورین رژیم منفور پهلوی رو به رو شدیم. آنان پس از یکی ـ دو اخطار بر روی ما آتش گشودند و در نتیجه جمعی از برادران عزیز ما را در خاک و خون غلطاندند. ما نیز با مقاومت شدید آنها، به عقب رانده شدیم و خسته و نالان و با دلی پر از کینه و بغضِ آن کافران به شهر پیشوا برگشتیم؛ اما در برگشت، چهره شهر عوض شده بود و شهر یک پارچه در عزا، ماتم، ناله، گریه و شیون بود.
آن شب نظامیان حکومت طاغوت، شهر را در  محاصرۀ خود داشتند؛ اما صبح که فرا رسید، موج دستگیری دست اندرکاران این حرکت عظیم آغاز شد و طی آن، به وسیله دژخیمان تعداد زیادی از برادران رشید پیشوا و ورامین و روستاهای اطراف روانۀ زندان گشتند و  در آنجا شرایط سختی را تحمل نمودند. سرانجام دستگیرشدگان پس از تحمل دو سال حبس و گرفتاری شدید، از بند آزاد گشتند. لکن مقاومت آنها باعث گردید تا بارقه‌‌های انقلاب در درون آنها و نسل جوان شعله‌ور گردد و سرانجام این نهال‌های نوشکفته در 22بهمن سال 1357 به درخت تنومند و پرثمر انقلاب تبدیل گردید و مرجع شیعیان جهان از تبعید، به کشور اسلامی ایران بازگشتند و زمام امور را به دست گرفتند»./منبع:نشریۀ 15 خرداد، ش11، سال 1372، ص72؛ آشنایی با سلاله پاکان، ص35. برای آگاهی تفصیلی قیام مردم ورامین و پیشوا، به کتاب «انقلاب اسلامی در ورامین» مرکز اسناد انقلاب اسلامی، رجوع شود.

کمبود آب و راهکارهای آن

70 درصد کره زمین را آب تشکیل می‌دهد. برای همین شاید بسیاری از ما با خود فکر کنیم که زمین تا همیشه آب خواهد داشت.
 
 
با اینحال، آب مورد استفاده انسان‌ها یعنی آبی که آن را می‌نوشند، با آن حمام می‌کنند، زمین زراعی‌شان را آبیاری می‌کنند و ... بسیار بسیار کم است. تنها 3 درصد از آب‌های روی کره زمین جزو آب‌های قابل استفاده برای انسان محسوب می‌شوند! 
دو سوم آب‌های روی زمین جزو یخ‌ها و یخچال‌های طبیعی هستند و باقی غیرقابل استفاده برای انسان. روز به روز رودخانه‌ها، دریاچه‌ها، آبخیزها و تالاب‌ها در حال خشک شدن هستند و یا آنقدر روند آلوده شدنشان سریع است که تا سال‌های دیگر قابل استفاده نخواهند بود..
در حال حاضر میزان مصرف آب بسیار نگران کننده است. پیش‌بینی می‌شود تا سال 2025 دو سوم جمعیت روی زمین با کمبود آب مواجه باشند و اکو سیستم در سراسر زمین با مشکلات جدی روبرو شود.
هم اکنون که این مطلب را می‌خوانید حدود 1 میلیارد نفر به آب پاک و قابل استفاده دسترسی ندارند! در مناطقی از کره زمین مانند آفریقا (جنوب صحرای ساهارا) عدم دسترسی به آب مشکلات و دشواری‌هایی نظیر شیوع بیماری‌ها از طریق آب آلوده، اختلال در آموزش، عدم توسعه اقتصادی و ... را برای مردم ایجاد می‌نماید.
یکی از مواردی که باید بدانیم این است که صنعت کشاورزی بیشترین میزان مصرف آب و همچنین بیشترین میزان تلف کردن آب را دارد. تغییرات جوی نیز بر روی آب تاثیرگذار بوده و باعث بروز خشکسالی در بسیاری مناطق و وقوع سیل‌های مخرب در مناطق دیگر شده است.
 
 
چه عواملی باعث کمبود آب می‌شود؟
 
جمعیت بشر در مهار آب‌ها بسیار موفق بوده و توانسته برای تشکیل زندگی مدنی و شهرنشینی آب را کنترل کرده و نیازهای خود را برآورده کند. اما سیستم‌های طبیعی آب به طرز فزاینده‌ای تحت فشار هستند و برخی رودخانه‌ها، دریاچه‌ها و آبخیزها در حال خشک شدن می‌باشند. اما چه دلایلی باعث کمبود آب می‌شود؟
• آلودگی

آلودگی آب از عوامل مختلفی نظیر کودهای شیمیایی و مواد ضد آفت که از زمین‌های کشاورزی به آب منتقل می‌شوند و همچنین ضایعات و زباله‌های صنعتی ناشی می‌شود. حتی آب‌های زیرزمینی هم از این آلودگی‌ها در امان نیستند چرا که برخی از این آلودگی‌ها می‌تواند به اعماق زمین نشت کنند.
برخی از این آلودگی‌ها تاثیر خود را بلافاصله بر روی آب می‌گذارند، مانند فضولات انسانی که حاوی باکتری‌هایی است که بلافاصله آب را آلوده می‌کند. اما نمونه‌های دیگری نظیر زهر و سمی که از کارخانه‌های صنعتی وارد آب می‌شوند ممکن است سال‌ها بعد و در طول زمان در محیط خود رشد و تغذیه کرده و اثرات خود را نشان دهد.
• کشاورزی
70 درصد آب قابل استفاده برای انسان در کشاورزی مصرف می‌شود! مشکل اینجا است که از این مقدار حدود 60 درصد آب به دلایل مختلفی نظیر سیستم‌های آب‌رسانی فرسوده، متدهای قدیمی و کاشت بذرهایی که در برخی زمین‌ها و شرایط آب و هوایی بسیار تشنه می‌شوند و آب بیشتری می‌خواهند به هدر می‌رود. همین باعث خشک شدن رودخانه‌ها و دریاچه‌ها می‌شود. بسیاری از کشورهایی که در ابعاد وسیع به تولید مواد غذایی می‌پردازند مانند هندوستان، استرالیا، چین، اسپانیا و آمریکا به خط قرمز کمبود آب رسیده‌اند. کشاورزی علاوه بر هدر دادن آب، با کودها و مواد شیمیایی مختلف، باعث آلودگی آن نیز می‌شود.
•  رشد جمعیت
در 50 سال اخیر، جمعیت جهان بیش از دو برابر شده است. این رشد سریع جمعیت به همراه رشد اقتصادی و صنعتی، اکوسیستم آبی را در سراسر دنیا تغییر داده و منجر به کاهش شدید تنوع گونه‌های زیستی گردیده است. امروز 41 درصد جمعیت جهان در بستر رودخانه‌ها زندگی می‌کنند کما اینکه با رشد جمعیت، نیاز به ساخت و ساز و غذا و ... و به تبع آنها مصرف آب بیشتر نیز مورد نیاز خواهد بود.
• تغییر آب و هوا
هر چه انسان‌ها به تولید دی اکسید کربن و دیگر گازهای گلخانه‌ای در جو زمین ادامه دهند، شرایط و الگوهای آب و هوایی نیز در جهان تغییر خواهد کرد. در برخی نقاط خشکسالی رخ خواهد داد و در برخی نقاط سیل‌های خانمان برانداز جاری خواهد گردید. در برخی نقاط کوه‌‌های یخ و برف‌ها آب خواهند شد.
این تغییرات با یکدیگر تلاقی پیدا خواهند کرد و منجر به کمبود آب برای مصارف کشاورزی، تولید انرژی، اکوسیستم و زندگی شهری خواهد شد.
 
 
کمبود آب چه تاثیراتی خواهد داشت؟
 
• از بین رفتن زمین‌های مرطوب و حاصلخیز
تا سال 1900 حدود نیمی از زمین‌های مرطوب و تالاب‌های کره زمین از بین رفته بود. این زمین‌ها که زیستگاه پرندگان، چهارپایان، پستانداران و ماهی‌ها و ... هستند هم اکنون نیز در حال از بین رفتن می‌باشند. این زمین‌ها برای کشت برنج (که قوت غالب بسیاری از مردم جهان است) مناسبند و همچنین بهترین خدمات را به اکوسیستم می‌دهند زیرا به تصفیه آب کمک کرده، از وقوع طوفان جلوگیری می‌کند و سیل را نیز کنترل می‌نمایند.
• آسیب دیدن اکوسیستم و از بین رفتن گونه‌های گیاهی و جانوری
وقتی آب کمیاب می‌شود، زمین‌ها و مناظر طبیعی از بین می‌روند. دریای آرال در آسیای مرکزی روزگاری چهارمین دریاچه پرآب جهان به شمار می‌رفت. اما تنها طی سه دهه به اندازه دریاچه میشیگان حجم خود را از دست داده و اکنون یک زمین نمک به جای مانده که خطرات ناشی از طوفان نمک مردم آن منطقه را تهدید می‌کند. آلودگی‌ آب، کمبود غذا و انرژی، سقط جنین و زندگی کوتاه، از بین رفتن تنوع گیاهی و جانوری و ... از فجایعی است که مردم این خطه با آن روبرو هستند.
• کمبود آب برای میلیاردها انسان
برای ادامه زندگی آب پاکیزه نیاز است. اما امروز حدودا 1.1 میلیارد نفر از انسان‌های روی زمین با فقدان آب مواجه هستند و حدودا 2.7 میلیارد نفر هم دست کم به مدت یک ماه در طول سال با کمبود آب مواجهند. آب غیربهداشتی نیز یکی دیگر از معضلات است چرا که حدودا 2.4 میلیارد نفر از طریق آب آلوده به وبا، حصبه و دیگر بیماری‌های مرتبط با آب مبتلا می‌شوند. همچنین حدود 2 میلیون نفر که بیشتر آنها را کودکان تشکیل می‌دهند، از بیماری‌های اسهالی مربوط به آب آلوده جانشان را از دست می‌دهند.

دوره امداد و نجات در مناطق روستایی اندیمشک شروع شد

 رییس جمعیت هلال احمر اندیمشک گفت: روستائیان با آموزش امداد و نجاد در مواقع ضرورت ودر هنگام بروز حوادث به عنوان امدادگر وارد عمل خواهند شد.

علی قلاوند گفت: این دوره آموزشی برای روستاهای بخش الوار و بخش مرکزی اندیمشک و با شعار هر خانوار ایرانی یک امدادگر برگزار گردید.

قلاوند افزود: دوره آموزش امداد و نجات در مناطق روستایی این شهرستان ، برای توانمند سازی روستاییان در مواقع ضرورت را پیدا می کنند.

وی افزود: ساکنان تعدادی از روستاهای الوار گرمسیری و بخش مرکزی این شهرستان در این دوره زیر نظر کارشناسان جمعیت هلال احمر آموزش امداد و نجات را فرا گرفتند.

قلاوند افزود: با توجه به اینکه مناطق محروم و دور افتاده هنگام بروز حوادث از امکانان و ظرفیت کمتری برخوردار می باشند لذا این دوره آموزشی برای افزایش توانایی فردی روستاییان برگزار شد.

وی گفت: دوره آموزش امداد و نجات تاکنون برای ساکنان روستاهای محمدخان ، تک تکاب ، مازو و جااردو برگزار شده و برای دیگر مناطق روستایی نیز این دوره برنامه ریزی شده است.

در شهرستان اندیمشک افزون بر یک هزار و ۵۰۰ نفر عضو جمعیت هلال احمر هستند.

در اینجا جا دارد از زحمات خالصانه و شبانه روزی اقای قلاوند تشکر و قدردانی کرد،انصافا  از نیروهای بومی موفق وفعال شهرستان می باشد.