کوه بیستون-Mount Behistun

محوطه باستانی و مقدس بیستون در طول ۵ کیلومتر و عرض ۳ کیلومتر در شرق استان کرمانشاه قرار دارد و یکی از معتبر ترین آثار باستانی جهان می باشد . که در سال ۸۵ در لیست آثار برجسته جهانی در یونسکو ثبت گردید . این محوطه آثاری از پیش از تاریخ تا حکومت های اسلامی در خود جای داده . آثاری همچون : غار شکاچیان – مر خریل – مر تاریک – مر آفتاب – مر دودر – تپه نادری – سراب بیستون – جاده حاشیه سراب – بقایای گورستان قدیمی – دژ تاریخی مدفون – نیایشگاه شانشاهان ماد – نقش برجسته داریوش بزرگ – مجسمه هرکول – نقش برجسته میتریدات دوم شاهنشاه اشکانی – نقش برجسته گودرز – سنگ بلاش – پرستشگاه شاهنشاهان پارتی – بقایای شهر باستانی هخامنشیان و پارتیان - بقایای بناهای ساسانی – کتیبه فرهاد کوه کن – بقایای پل ساسانی – بقایای سد ساسانی – سنگ های تراشیده ساسانیان – کاروانسرای ایلخانی – بنا های ایلخانی – کاروانسرا های صفوی – وقف نامه شیخ علیخان زنگنه – پل بیستون و آثار پراکنده دیگری در بیستون قرار دارد . 

Inscription and sacred sites along the 5 km long and 3 km wide, Kermanshah Province, located in the East and one of the world's most prestigious monuments .85 in the list of UNESCO's world leading -making in this area works from prehistoric to Islamic rule in its place .Works like Cave Shkachyan - Kharil myrrh - myrrh dark - Sun Mar - Mar Dudaran, Gilan - hill rare - Inscription Mirage - Mirage Road border - the remnants of the old cemetery - the historic fort buried -Temple majesties Median - embossed Darius - Statue of Hercules - embossed second Mytrydat Parthia - embossed G. - Balash rock - TempleEmpire Party - remnants of ancient Achaemenid and Parthian - Sassanid remains of buildings - the inscription F. mountains - the remains of the bridge Sassanid - Sassanid dam remnants - stone carved Sasanian - inn patriarch - so patriarch - Safavid caravanserai - a dedicated Sheikh Ali Zangane - Paul

دلیل آن که همه این آثار در یک جای قرار داشته این بوده است که این محل بدون تردید از مکان های مقدس ایرانی شناخته می شده زیرا آب مظهر پاکی و روشنانی فراوان از دل کوه بیستون به بیرون روان است و داریوش بزرگ هم به دلیل اهمیت موقعیت کرمانشاه و کوه های صخره ای آن و آثار بزرگ نیاکان آریایی اش این مکان را برای کتیبه ارزشمند بیستون انتخاب نموده است .

کتیبه داریوش بزرگ ( ۴۸۶ – ۵۲۱ قبل از میلاد ) در سه زبان پارسی باستان – عیلامی و بابلی در ارتفاع هفتاد متر بالاتر از سطح زمین بر دامنه کوه بیستون نقر ( حک ) گردیده است . داریوش بزرگ وقایع اولین سال های سلطنت خود را و فتوحاتی را که در نوزده جنگ نصیب او گردیده بود مفصلا ذکر می نماید . طبق گفته دیودور مورخ یونانی نام اصلی بیستون بگستان ( به معنای جای خدا ) نام داشته است . متن پارسی باستان در ۴۱۴ سطر و پنج ستون است . در زیر نقش داریوش بزرگ شاهده ۹ نفر نافرمان که علیه شاه قیام کرده بودند و همگی آنها مغلوب شدند قرار گرفته است . در این کتبه که یکی از برزگترین اسناد تاریخی ایران زمین و جهان محسوب می شود داریوش خود را نهمین پادشاه هخامنشی می نامد . که اسامی نه شاه قبلی به شرح زیر می باشد . ۱ ) هخامنش – ۲ ) چیش پیش – ۳ ) آریارمن – ۴ ) ارشام شاه – ۵ ) کورش کوچک جد کورش بزرگ – ۶ ) کمبوجیه – ۷ ) کورش دوم که به شاهنشاه بزرگ ملقب است – ۸ ) کمبوجیه دوم ( فاتح سرزمین های مصر ) – ۹ ) و بالاخره داریوش بزرگ .  

The reason that all these works have been put in place , this place is undoubtedly theIranian holy places known as a symbol of purity and Rvshnany plenty of water flowing out of the mountains Inscription And Darius because of the rocky mountains and the great works of Kermanshah and his Aryan ancestors has chosen this place for an inscription Inscription valuable .Inscription of Darius the Great ( 486-521 BC) in ancient Persian language - Elamite and Babylonian seventy feet in height above the ground on Mount Behistun Nqr ( engraved ) has been developed.Events in the first year of the reign of Darius , and in the nineteenth Ftvhaty war he was awarded the details mentioned .According to the Greek historian Dyvdvr Inscription Bgstan original name ( meaning God ) , is the name of the ancient Persians in 414 rows and five columns .Darius role in the uprising against the Shah were disobedient Thread 9 people and all of them have been defeated .The Ktbh , one of the world's largest and historical documents of the ninth king of the Achaemenid Darius calls.These are the names of the previous king . ) Cambyses - 2 ) Chysh ago - 3 ) ​​Ryarmn - 4 ) Arsham King - 5 ) new small Cyrus Cyrus - 6 ) Cambyses - 7 ) King Cyrus II the Great , who is nicknamed - 8 ) Cambyses II ( the conqueror of Egypt ) .

گفته می شود نمای پیشین صخره که برجسته کاری ها بر آن کنده شده حدود ۳۴۰ پا بالاتر از چشمه هاست و ابعاد برجسته کاری ۱۸ در ۱۰ پاست که قامت ” داریوش ” ۵ پا و ۸ اینچ ( ۱۷۰ سانتیمتر )بلندی دارد . اجرای این بنا در چند مرحله انجام شده است . نقش برجسته ها و متن اصلی عیلامی در حدود سال ۵۲۰ قبل از میلاد کنده کاری شده و سپس روایت اکدی به آن افزوده شده است . بر جسته کاری ” داریوش ” را به اندازه طبیعی و زیر سایه حمایت نماد ایران کهن ( فره وشی=فروهر ) با بال گشوده نشان می دهد که یک دست خود را بلند کرده و در دست دیگر کمان خود را گرفته است ؛ در پشت او در اندازه ای کوچکتر سلاح داران او (در سمت چپ ” گوبریاس ” و دیگری احتمالا ” اینتافرن ” ) ایستاده اند . ” داریوش ” پایش را بر چهره ” گئومات ” که به پشت بر زمین افتاده نهادن است و در پشت ” گئومات ” ۸ شاه دروغی که با ریسمانی به هم بسته شده اند پشت سر هم صف کشیده اند . احتمالا هنگام لشکرکشی به ماد علیه ” فرورتیش ” بوده که ” داریوش ” فرمان داده نقش و یادگار پیروزی هایش را بر این صخره ترسیم کنند و بنویسند و شاید اصل این ابتکار از شاه ” آنوبانینی ” ( حدود ۲۰۰۰ سال ق .م .)در دروازه زاگرس ( سرپل ) باشد که او چند روز قبل از آنجا گذشته و آن را دیده بوده است. 

The facade of a former rock relief carved on it and is about 340 feet from the source of relief that lasts 18 to 10 Stature (Darius ) 5 feet and 8 inches ( 170 cm ) tall .The building has been carried out in several stages Featured -Nqsh Original Elamite carved around the year 520 BC the Akkadian version has been added .Fretwork (Darius ) to the size of the shadow of an ancient symbol of protection (splendor manner = angel ) with open wings indicates that one of his hands up and On the other hand took his bow is behind him his weapon owners of smaller size (on the left (Gvbryas ) and possibly another ( Ayntafrn ) stand.(Darius ) feet on the face ( Guillaume ), who are back on the ground and in the back ( Guillaume ) 8 of the lies that have been bound together with rope behind the line up .Probably when the campaign against the Medes ( Phraortes ) that (Darius ) ordered the trophy his draw and write on the rocks and perhaps the initiative of the King ( Nvbanyny ) ( about 2000 BC. M . ) The goal of the Zagros (Pul ) that the last few days before he had seen it .

پس از کشته شدن بردیا و افتادن حکومت به دست داریوش، در سراسر امپراطوری هخامنشی ۱۹ شورش بزرگ و کوچک اتفاق افتاد . داریوش بزرگ پس از اینکه این شورش ها را فرونشاند تصمیم گرفت که مردم امپراطوریش را (و جهان پس از خود را ) در جریان چگونگی به دست گرفتن قدرت و نخستین سال فرمانروایش قرار دهد . او این بنای یاد بود و بیانیه مهم را در بیستون بر سر یک راه کهن به ثبت رساند . راهی پر رفت و آمد که محل عبور کاروان ها و نظامیان از بابل و بغداد به سوی کوه های زاگرس و همدان بود و بعلت جایگاه ویژه اش که از دیر باز سرزمین خدایان ( بغستانَ ) نامیده می شد شهرت داشت . این نقش برجسته ، نگاره داریوش و اسیران ، در سطحی عمودی به بلندی ۳ متر و در پهنای ۵/۵ متر قرار دارد . داریوش لباس پارسی بر تن کرده ریشی اشوری دارد و افسری کنگره دار بر سر گذاشته است و در سمت چپ مجلس بیستون قرار دارد .

اندازه داریوش در مقایسه با اسیران برای نشان دادن شکوه و عظمت این مجلس ، بزرگ تر می باشد . بلندی قامت اسیران ۱۷/۱ و بلندی قامت داریوش ۷۲/۱ متر می باشد . دو تن از یاران داریوش ( هفت تنان ) ، ویندفْرَناه کمان دار و گئوبَروَه ( گوبریاس ) نیزه دار ، پشت سر او ایستاده اند

داریوش که در دست چپش کمانی دارد پای چپ خود را بر سینه نخستین دشمنش ،گئوماتَ مُغْ گذاشته است و گئوماتَ دست هایش را به حالت التماس به بالا دراز کرده است . پشت سر گئوماتَ صف ۸ تن اسیر قرار دارد . که به ترتیب نام های آنها آثرین ، ندئیتَ بَ ئیرَ ، فِرَورتیش ، مَرتی یَ ، چیسن تَخمه ، وَه یَزداتَ ، اَرخ و فراد می باشند و گردن های این اسیران را با طناب به یکدیگر و دست هایشان را از پشت سر بسته اند . بر فراز سر اسیران ، رو به روی داریوش ، نگاره فَرَوهر قرار دارد و داریوش دست راست خود را به نشانه نیایش اهورامزدا به بالا بلند کرده است . در فضای بالای سر داریوش نبشته ای کوتاه آمده است.  

After the death of Smerdis , and falling into the hands of Darius , the Achaemenid Empire, 19 large and small riots happened.Darius decided to silence after the rebellion of his empire ( and the world after its own ), how the power of the ruler in place .His monument and important statement in the record Rsand- Inscription on an ancient path that traverses the military convoy traveling from Babylon Baghdad and the Zagros Mountains , Hamadan and due to his position as of late, land of the gods ( Bghstan ) was called , was known.In this role, Darius and captured , the vertical scale height of 3 m in width and 5/5 meters.Darius the Persian dress beard of Assyria and the officer left the jag and Inscription House is on the left .Darius as compared with the prisoners to show the glory of this House , is larger .Tall captives 17/1 and tall Darius 72/1 meters Bashd- two friends of Darius ( Haftanan ) , Vyndfrnah bow and Gobryas ( Gvbryas ) spear , standing behind her Darius in his left hand, his left foot arc on the breast of the enemy, and Guillaume Guillaume Magi laid their hands to beg to have the top down .Guillaume is captured behind the line 8 , which led to the order of their names Sryn , Frvrtysh be varied , Phraortes , meters away from , Chysn Seeds , Yzdat , and individuals are Arkh and neck Prisoners with rope together and their hands tied behind .Over prisoners , but to Darius , Darius picture Forouhar and his right hand to sign top pick is Ahura Mazda . In the short space overhead Darius .

داریوش در چند مرحله بعدی بیانیه تاریخی خود را که نخستین اثر تاریخی مکتوب ایرانیان است . تکمیل کرد . امروزه از سنگ نبشته بیستون ۴ متن در دست داریم : متن پارسی باستان ، متن ایلامی ، متن بابلی و متن ترجمه آرامی متن پارسی باستان که ظاهرا به صورت بخشنامه برای آگاهی ساتراپی های گوناگون به جاهای دور و نزدیک فرستاده شده است و نسخه ای از آن از اِلِفانتین مصر به دست باستان شناسان افتاده است و در بابل هم قطعه ای از نگاره بیستون به دست آمده است . داریوش در بیستون ( ستون ۴ بند ۱۵ ) می گوید : تو که پس از این ، این نبشته و نگاره را می بینی ، مبادا به آن ها آسیب بزنی . تا می توانی آن ها را همان گونه که می بینی ، نگهداری کن
ولی گذر زمان و فرسایش های ناشی از باران و باد تمام سنگ نبشته ها را و مخصوصا سنگ نبشته به زبان بابلی را دچار آسیب های فراوانی کرده است . ولی بیشترین خسارت در همین قرن اخیر اتفاق افتاده است .

زمانی که سربازانی که در جنگ جهانی دوم در پایین جاده بیستون گشت زنی می کردند نگار ها و کتیبه با ارزش بیستون را هدف گرفتند و آسیب های جبران ناپذیری را به این اثر تاریخی وارد کردند . ولی ما باید از داریوش بزرگ سپاسگزاری کنیم بخاطر اینکه بعد از اتمام کار بنای یادبود بیستون فرمان داد که زیر این بنای یادبود را بتراشند و همین عمل باعث شد که تا قرن ها دست بشر این اثر با ارزش تاریخی را لمس نکند و از آسیب های ناشی از خوی زشت انسان ها دور نگهداشته شود .  

D. In the next phase of its historic declaration that the monument is written in Persian - completed .The rock Behistun 4 text at hand : the Old Persian , Elamite text , text and translation of the Babylonian Aramaic Old Persian text that appears in the form of circulars to Knowledge of various Satrapi was sent to places near and far , and copy of Elephantine in Egypt and Babylon , archaeologists have piece of chart Behistun Inscription obtained -Daryvsh ( column 4, paragraph 15 ) says that you are after , the inscriptions and see the picture , lest it hurt to play.So you can take them as you nose, hold it over time and erosion caused by rain and wind , especially stone inscriptions in the Babylonian language Has suffered numerous injuries , is the greatest damage occurred in the last century . When World War II soldiers who were patrolling down the road , journalist and inscription Inscription Inscription valuable targeted and irreparable damage to the monument had arrived .But we should thank Darius because after completion of the work under this Monument Monument Inscription ordered to shave This practice led to centuries of human hands do not touch the book of historical value and the Keep an ugly temper the damage caused by humans .

مجسمه هرکول که به نظر می آید تندیسی از تجاوز اسکندر گجستک و حکومت سلوکیان به ایران باشد در بیستون در سال ۱۳۲۷ هجری هنگام احداث جاده آسفالته همدان به کرمانشاه در دامنه کوه کشف شد . این اثر شخص نیرومندی را نشان می دهد که به پهلوی چپ به روی نقش شیری در سایه درختی لمیده است و در دست چپ پیاله ای از شراب در دست دارد و دست چپش را بروی پای راستش قرار داده است . سر این مجسمه در سال ۱۳۸۰ کنده و دزدیده شده بود که پس از چند سال کشف و دوباره به جایگاه اصلی خودش برگشت . در ازای این تندیس ۱۴۷ سانتی متر است . پشت این تندیس کتیبه ای از زمان سلوکیان وجود دارد که مفهوم آن به این شرح است : ” به سال ۱۶۴ ماه پانه موی هرکول فاتح درخشان هیاکینتوس پسر پانیاغوس به سبب نجات کل امن – فرمانده کل – این مراسم بر پا شد . ” که خوشبختانه این سلسه توسط مهرداد و تیرداد پارتی در هم کوبیده شد و سلسله شاهنشاهی ایرانی اشکانیان جایگزین آن شد و دوباره ایران رو به فرهنگ کهن خود رفت و دست متجاوزان را کوتاه نمود .

Hercules statue that seems to exceed the statue of Alexander the Great and the Seleucids Gjstk Iran Behistun in 1327 AH during the construction of asphalt road Hamadan So was discovered on a hillside Kermanshah The robustness of this effect suggests that the primary role in the shade of a tree on the left side and the left hand cup of Wine in hand and put his left hand on his right leg .This statue was stolen in 1380 and dug a few years and then back to his original position Brgsht- Blndayh this statue is 147 cm . Behind the statue is an inscription from the Seleucids, the meaning of which is as follows : the 164 Hercules conquered the moon shining hair Panetta Hyakyntvs Panyaghvs son to save the entire safe - Commander - This event was set up . Fortunately, this series was thrashed by M and Tirdad Party Imperial Iranian Parthian dynasty was replaced and went back to Iran's ancient culture and the aggressors will be short.