واژه شیمی خود داستان درازی دارد. ریشه این نام در واژه کیمیاست. خاستگاه واژه کیمیا از زبان فارسی باستان است. این واژه و داستان دانش شگفت انگیز پشت آن به همراه دانشش به زبان عربی نوشته شد و اروپاییان با این واژه و دانش آن از راه مسلمانان آشنا شدند و این دانش را با نام alchemy شناختند. آنگاه آن را در میان خود پروردند تا در سدههای نزدیک به ریخت فرانسه شیمی به زبان ما بازگشت. دانش شیمی به دو گرایش شیمی محض و شیمی کاربردی تقسیم میشود.علم شیمی از ابتدا تا کنون به ۵ دوران تقسیم میشود ۱.دوران رشد کارهای تجربی ۲.دوران رشد جنبههای تئوری شیمی ۳.دوران کیمیا گری ۴.دوران اصل اتش ۵.دوران شیمی مدرن
شیمی یکی از علومی است که هموراه در زندگی بشر دخالت کامل داشته و وارد و به اندازه که تمدن کنونی بیشتر شود دخالت آن در شئون مختلف زندگی نیز زیادتر خواهد شد. ما در دنیایی زندگی می کنیم که پر از مواد شیمیایی گوناگون است. بعضی از این مواد مانند آب کاملاً برایمان آشنا است اما بسیاری مواد دیگر وجود دارند که چندان آشنا نیستند. واقعیت آن است که ما از هر لحاظ با مواد شیمیایی روبرو هستیم. لباسی که می پوشیم، غذایی که مصرف می کنیم، کاغذی که مطالب را روی آن می خوانیم همگی مواد شیمیایی به شمار می روند. علم شیمی از اجسام و خواص و ساختمان آنها و واکنشهایی که آنها را به اجسام دیگر تبدیل می نماید بحث می کند. طی هزاران سال، دانش شیمی تنها منحصر به تهیه اکسیرها، عطرها و جوهر های پاره ای از فلزات بود. یونانیان قرن پنجم که همواره در صدد پی بردن به رموز و اسرار طبیعت بودند آب را که مایه حیات سایر موجودات است عنصری ساده می پنداشتند حال آنکه آب ترکیبی از دو عنصر ساده اکسیژن و هیدروژن است.
فکر اولیه وجود عناصر ساده ابتدا از امپدوکل و سپس از ارسطو می باشد. ارسطو معتقد بود که چهار عنصر آب، هوا، خاک و آتش مظهر خواص اصلی از قبیل رنگ، استحکام و حالت اجسام می باشند و از ترکیب آنها مواد گوناگون به وجود می آید.
شیمی در طول تاریخ طولانی و تکاملی خود دورانهای گوناگونی را پشت سر گذاشته که می توان آن را به سه بخش عمده تقسیم کرد: دوران باستان که هنوز شیمی به صورت یک علم مشخص درنیامده بود. دوران کیمیاگری از آستانه پیدایش مسیحیت تا سالهای 1700 میلادی و دوران شیمی جدید.
در سراسر دوران تاریک قرون وسطی دانش شیمی نیز همچون دیگر رشته های علوم پیشرفت قابل ملاحظه ای ننمود. کشف الکل و جوهر گوگرد به وسیله کیمیاگر ایرانی محمد زکریای رازی و کشف فسفر در سال 1675 میلادی توسط براند آلمانی از آثار دوره کیمیاگری است. کیمیاگری تنها در اواخر قرن هفدهم و اوایل قرن هجدهم بود که به صورت دانشی حقیقی و واقعی به نام شیمی در آمد. رابرت بویل انگلیسی نخستین کسی بود که دلیرانه با نظرات و عقاید قدما درباره وجود عناصر چهارگانه و تبدیل فلزات مخالفت نمود. به عقیده بویل عنصر جسمی است غیرقابل تجزیه و از ترکیب آنها اجسام مختلف پدید می آید. نظریات بویل در کتاب شیمیدانان شکاک کم و بیش یادآور نگرش ابن سینا در کتاب «ابطال کیمیا» است که در شش قرن پیش از آن به رشته تحریر درآورد. ژوزف بلاک شیمیست اسکاتلندی در سال 1757 گاز کربنیک را به دست آورد و آن را هوای ثابت نامید. ژوزف پریستلی انگلیسی در سال 1774 گاز اکسیژن را ضمن حرارت دادن اکسید قرمز جیوه برای نخستین بار تهیه کرد. هنری کاواندیش دانشمند انگلیسی نیز در سال 1766 هیدروژن خالص را کشف نمود و خواص آن را معلوم و مشخص نمود. برگمان شیمیست سوئدی این نظر را ارائه کرد که هوا مخلوطی از سه گاز است. هوای معیوب (ازت)، هوای خالص (اکسیژن) و اسید هوایی (گاز کربنیک) بالاخره شارک گیوم سئل شیمیست دیگر سوئدی درباره بی اکسید منگنز مطالعاتی کرد و همین موضوع راهنمای او برای تهیه اکسیژن گردید. لاووازیه که در حقیقت بنیانگذار شیمی جدید محسوب می شود گامهای بلندی در راه آزمایش و پژوهش علمی برداشت. کشف گازهای اکسیژن و هیدروژن به لاووازیه این امکان را داد که به تفسیر علمی درستی برای پدیده سوخت و ارتباط آن با هوا نائل آید. لاووازیه ثابت نمود که عمل سوختن ترکیب جسم است با اکسیژن و در این مورد یکی از قوانین اصلی شیمی یعنی اصل بقاء ماده را به شرح زیر وضع کرد:
هیچ چیز از بین نمی رود و هیچ چیز خلق نمی شود. در تمام واکنشهای شیمیایی مجموع وزنهای مواد پیش از فعل و انفعال شیمیایی مساوی وزنهای مواد به دست آمده است.
در آغاز قرن هجدهم یعنی در سال 1800 میلادی ولتا فیزیکدان انگلیسی نخستین پیل را کشف کرد و از آن پس الکتروشیمی در دسترس جهانیان قرار گرفت. دیوی انگلیسی از تجزیه الکتریکی پتاس مذاب فلز پتاسیم و سپس از سود گداخته فلز سدیم را به دست آورد. او با تجزیه الکتریکی ثابت کرد که برخلاف عقیده لاووازیه که اکسیژن را عامل ترشی می نامید تمام اسیدها اکسیژن ندارند. همچنین وهلر آلمانی در آغاز این قرن با استفاده از پتاسیم موفق به کشف آلومینیوم گردید و از آن پس عناصر یکی پس از دیگری پیدا شدند. در اواخر نوزدهم دیمتری مندلیف شیمیست نابغه روس با تنظیم جدول تناوبی معروف خود عده زیادی از عناصر را از خاصیت تکرار اتمها پیش بینی کرد و با کشف آنها شیمی در ردیف علوم مدرن و درجه اول قرار گرفت. بالاخره در حدود سال 1760 برتلو شیمیست بزرگ فرانسوی توانست از ترکیب مستقیم کربن و هیدروژن استیلن را تهیه نماید. شیمی جدید به عنوان یک علم نظام یافت طی 200 سال گذشته شکل گرفت و از همان آغاز به کلی از شیوه های کیمیاگری دور شد. از آغازقرن نوزدهم تا کشف و نوآوری در علم شیمی و کاربردهای آن در تکنولوژی و زندگی با سرعت هرچه تمامتر ادامه دارد.
نگاه گذرا
تئوری اتمی پایه و اساس علم شیمی است. این تئوری بیان میدارد که تمام مواد از واحدهای بسیار کوچکی به نام اتم تشکیل شدهاند. یکی از اصول و قوانینی که در مطرح شدن شیمی به عنوان یک علم تأثیر بهسزایی داشته، اصل بقای جرم است. این قانون بیان میکند که در طول انجام یک واکنش شیمیایی معمولی، مقدار ماده تغییر نمیکند. (امروزه فیزیک مدرن ثابت کرده که در واقع این انرژی است که بدون تغییر میماند و همچنین انرژی و جرم با یکدیگر رابطه دارند.)
این مطلب به طور ساده به این معنی است که اگر دههزار اتم داشته باشیم و مقدار زیادی واکنش شیمیایی انجام پذیرد، در پایان ما همچنان بطور دقیق دههزار اتم خواهیم داشت. اگر انرژی از دست رفته یا بهدستآمده را مد نظر قرار دهیم، مقدار جرم نیز تغییر نمیکند. شیمی کنش و واکنش میان اتمها را به تنهایی یا در بیشتر موارد بههمراه دیگر اتمها و بهصورت یون یا مولکول (ترکیب) بررسی میکند.
این اتمها اغلب با اتمهای دیگر واکنشهایی را انجام میدهند. (برای نمونه زمانیکه آتش چوب را میسوزاند واکنشی است بین اتمهای اکسیژن موجود در هوا که نور بر روی مواد شیمیایی فیلم عکاسی ایجاد میکند شکل میگیرد.)
یکی از یافتههای بنیادین و جالب دانش شیمی این بودهاست که اتمها رویهمرفته همیشه به نسبت برابر با یکدیگر ترکیب میشوند. سیلیس دارای ساختمانی است که نسبت اتمهای سیلیسیوم به اکسیژن در آن یک به دو است. امروزه ثابت شدهاست که استثناهایی در زمینهٔ قانون نسبتهای معین وجود دارد(مواد غیر استوکیومتری).
یکی دیگر از یافتههای کلیدی شیمی این بود که زمانی که یک واکنش شیمیایی مشخص رخ میدهد، مقدار انرژی که بدست میآید یا از دست میرود همواره یکسان است. این امر ما را به مفاهیم مهمی مانند تعادل ، ترمودینامیک میرساند.
شیمی فیزیک بر پایهٔ فیزیک پیشرفته (مدرن) بنا شدهاست. اصولاً میتوان تمام سیستمهای شیمیایی را با استفاده از تئوری مکانیک کوانتوم شرح داد. این تئوری از لحاظ ریاضی پیچیده بوده و عمیقاً شهودی است. به هر حال در عمل و بطور واقعی تنها بررسی سیستمهای سادهٔ شیمیایی قابل بررسی با مفاهیم مکانیکی کوانتوم امکانپذیر است و در اکثر مواقع باید از تقریب استفاده کرد(مانند تئوری کاری دانسیته). بنابراین درک کامل مکانیک کوانتوم برای تمامی مباحث شیمی کاربرد ندارد؛ زیرا نتایج مهم این تئوری (بخصوص اربیتال اتمی) با استفاده از مفاهیم سادهتری قابل درک و بهکارگیری هستند.
با اینکه در بسیاری موارد ممکن است مکانیک کوانتوم نادیده گرفته شود، مفهوم اساسی که پشت آن است، یعنی کوانتومی کردن انرژی، چنین نیست. شیمیدانها برای بکارگیری کلیه روشهای طیف نمایی به آثار و نتایج کوانتوم وابستهاند، هرچند که ممکن است بسیاری از آنها از این امر آگاه نباشند. علم فیزیک هم ممکن است مورد بی توجهی واقع شود، اما به هر حال برآیند نهایی آن (مانند رزونانس مغناطیسی هستهای) پژوهیده و مطالعه میشود.
یکی دیگر از تئوریهای اصلی فیزیک مدرن که نباید نادیده گرفته شود نظریه نسبیت است. این نظریه که از دیدگاه ریاضی پیچیدهاست، شرح کامل فیزیکی علم شیمی است. مفاهیم نسبیتی تنها در برخی از محاسبات خیلی دقیق ساختمان هسته، بهویژه در عناصر سنگینتر، کاربرد دارند و در عمل تقریباً با شیمی پیوند ندارند.
بخشهای اصلی دانش شیمی عبارتاند از:
شیمی تجزیه، که به تعیین ترکیبات مواد و اجزای تشکیل دهنده آنها میپردازد.
شیمی آلی، که به مطالعهٔ ترکیبات کربندار، غیر از ترکیباتی چون دو اکسید کربن (دی اکسید کربن) میپردازد.
شیمی معدنی، که به اکثریت عناصری که در شیمی آلی روی آنها تاکید نشده و برخی خواص مولکولها میپردازد.
شیمی فیزیک، که پایه و اساس کلیهٔ شاخههای دیگر را تشکیل میدهد، و شامل ویژگیهای فیزیکی مواد و ابزار تئوری بررسی آنهاست.
دیگر رشتههای مطالعاتی و شاخههای تخصصی که با شیمی پیوند دارند عبارتاند از: علم مواد، مهندسی شیمی، شیمی بسپار، شیمی محیط زیست و داروسازی.
شاخههای شیمی
شیمی آلی - شیمی معدنی - شیمی تجریه- شیمی فیزیک - شیمی گاز - نانو طراحی فرآیندهای صنایع نفت - فیتو شیمی - شیمی کاربردی - شیمی پالایش - زیستشیمی (بیوشیمی) - شیمی محض - شیمی دریا - شیمی آموزش
کلمهٔ کیمیا از کلمها ی فارسی بوده و به معنای طلا میباشد.و به خاطر قدمت این علم در ایران ان را علم بومی ایران دانستهاند.
عنصر شیمیایی
عنصر شیمیایی، در دانش شیمی، به مادهای گفته میشود که اتمهای آن تعداد پروتونهای برابر در هستهی خود داشته باشند. گاهی نیز برای سادگی، به عنصر شیمیایی صرفاً عنصر گفته میشود. به تعداد پروتونهای درون هستهٔ یک اتم، عدد اتمی گفته میشود. به عنوان مثال، تمام اتمهایی که ۶ عدد پروتون در هستهٔ خود داشته باشند، عنصر شیمیایی کربن هستند. همچنین تمام اتمهایی که تعداد پروتونهای درون هستهٔ آنها ۹۲ عدد باشد، عنصر اورانیوم به شمار میروند. هم اکنون تعداد عناصر شیمیایی در جدول تناوبی حدود ۱۱۵ عنصر برآورد میشود.
مولکول
مولکول، کوچکترین ذره یک ماده شیمیایی خالص است که ویژگیهای آن ماده را دارد. یک مولکول از دو یا چند اتم تشکیل شده که با پیوند شیمیایی به هم متصلند. البته مولکول بعضی عناصر (همچون گازهای بیاثر) تنها از یک اتم تشکیل شده است.
اتمهای تشکیل دهنده یک مولکول، ممکن است از یک عنصر (به طور مثال در اکسیژن) یا چند عنصر (مثلاً در آب) تشکیل شده باشند.
نسبت اتمها در یک مولکول خاص همیشه ثابت است. برای مثال در مولکول آب نسبت اتمهای هیدروژن به اکسیژن همیشه 2 است. تعداد اتمهای موجود در یک مولکول به وسیله فرمول شیمیایی آن نشان داده میشود. البته باید توجه داشت که تنها فرمول شیمیایی نشان دهنده ویژگیهای ماده نیست. ممکن است دو ماده فرمول شیمیایی یکسانی داشته باشند، اما ویژگیهای آنها کاملاً متفاوت باشد. برای مثال اتانول و دیمتیل اتر فرمول شیمیایی یکسان، اما خواص شیمیایی متفاوت دارند. به این مواد ایزومر گفته میشود.
مولکول
یک مولکول ، مجموعه ای از اتم های یک ماده ی مشخص دارای فرمول شیمیایی است. کلمه مولکول از زبان لاتین گرفته شده وبه معنی یک توده ی کوچکی از مواد می باشد برای مثال مولکول متان(CH4) از یک اتم کربن و چهار اتم هیدروژن تشکیل شده است.
یک مولکول ذره ای از موادی است که دارای قابلیت حرکت و مستعد دادن واکنش شیمیایی با مواد دیگرهستند در حالی که اتم از ذرات کوچک ثابت تری تشکیل شده و جابجای انها نیازمند انرژی بسیار زیادی است که برای انجام واکنش های هسته ای ضروری است
خاصیت مولکولها
مولکول های یک ماده در حال جنبش و حرکت دایمی هستند این جنبش مولکول ها حرکت براون نام دارد که برای اولین بار توسط روبرت براون در سال 1821میلادی کشف شده است. وقتی ماده به شکل گاز است مولکول ها دارای جنبش بسیار زیاد هستند و فضای ما بین مولکولها زیاد است در حالت مایع فضای بین مولکولی کمتر و جنبش مولکول ها نیز کمتر است در حالت جامد مولکولها به صورت منظمی چیده شدند و دارای چرخش به دور یک فضای مشخص هستند دمای یک ماده نشانگر میزان جنبش مولکول های آن ماده است
نیروی واندروالس یک نیروی ضعیفی است که بیانگرفاصله ی بین مولکول هاست .
ماکرومولکول ها
مولکولهای که دارای اندازه ی خیلی بزرگ هستند و حداقل از چندین هزار اتم تشکیل شدند : مثل پروتئینها , اسید های نوکلئیک و کربوهیدراتها
ترکیبات غیر مولکولی
شامل دو دسته ی بزرگ هستند ; فلزات و ترکیبات یونی
فلزات که از دسته ای از اتم های مرتبط با هم تشکیل شده و دارای پیوند فلزی میباشد
ترکیبات یونی مجموعه ای از اتم های دارای پیوند های یونی می باشند.
شیمی و آلودگی محیط زیست
شیمی در محیط زیست ما نقش اساسی دارد. در واقع در بین مردم متداول است که بیشتر مسائل آلودگی جاری را به گردن مواد شیمیایی سنتزی و پدید آورندگان آنها بیاندازند. اما این نکته ناگفته میماند که بیشتر مسائل زیست محیطی ، قرنها و دهههای گذشته ، مانند آلودگی میکروبی آب آشامیدنی ، تنها زمانی برطرف شدند که روشهای علمی بطور کلی و شیمی بطور اخص در مورد آنها بکار گرفته شد. افزایش شگفت انگیز عمر انسان و بهبود کیفیت زندگی در دهههای اخیر به مقدار زیاد به علت پیشرفت شیمی و پدید آمدن مواد شیمیایی جدید بوده است.
محصولات فرعی اجسامی که برای بهتر شدن سلامتی و بالا رفتن استاندارد زندگی ما بکار گرفته شدهاند، در مواردی بوسیله تنزل دادن سلامتی ما و همچنین سلامتی گیاهان و حیوانات ، همچون شبهی ما را دنبال میکنند. بطور خلاصه ، غلبه ما بر آلودگی گسترده زیست شناختی و بالا بردن استانداردهای سلامتی و ثروت مادی در کشورهای توسعه یافته به قیمت آلودگی شیمیایی گسترده کره زمین در سطح کم تمام شده است.
مواد شیمیایی و نظرات دانشمندان
تا به حال در بین دانشمندان در این باره که آیا آلودگی بوسیله مواد شیمیایی در سطح کم بر روی سلامتی انسانها یا سایر موجودات زنده اثر مضر و نامطلوب دارد، اتفاق نظر نیست. بعضی از دانشمندان ، خطر هر گونه اثرهای زیان آوری را به علت تاثیر مواد شیمیایی سنتزی (بویژه موادی که در ایجاد سرطان دخالت دارند) بطور کامل رد میکنند. این مواد به غلظتهای خیلی بیشتر اجسام سمی طبیعی مانند آفت کشهایی که بوسیله گیاهان تولید میشود و ما در معرض آنها قرار داریم، اشاره میکنند. در انتهای دیگر این طیف ، دانشمندانی هستند که معتقدند مواد شیمیایی در محیط زیست نقش عمدهای در شروع انواع معینی از سرطانها و نواقص در انسانها و حیات وحش دارند
راههای جلوگیری از آلودگی
این نکته روشن است که احتمالا سلامتی و رفاه انسانها از راههای ظریف اما موثری بوسیله غلظتهای کم از مواد شیمیایی در محیط زیست ما تحت تاثیر قرار میگیرد. از نظر تاریخی بطور ضمنی یا به طور صریح اینطور فرض شده بود که مواد شیمیایی منتشر شده در محیط زیست بوسیله طبیعت تحلیل خواهند رفت. اما امروزه میدانیم که چنین نیست. بسیاری از مواد پلیمری که امروزه در جامعه و صنعت تولید میشوند قرنها قابل تجزیه و بازگشت به چرخه طبیعی نیستند.
راهبرد اولیه این بود اغلب بوسیله جمع آوری و دور ریختن تودههای زیادی از این مواد ، پیش از اینکه در محیط زیست پخش شوند، از رها شدن آنها جلوگیری شود. پس از جمع آوری ، آنها را به صورت اجسام جامد درمیآورند و در زمینهای بایر میریزند. یک اشکال این قبیل راهبردها این است که آلایندهها معمولا در این فرآیند منهدم نمیشوند بلکه صرفا به صورت مطلوبتری درمیآیند یا اینکه در محیط متفاوتی رسوب داده میشوند. راهبرد شیمی سبز که اکنون جای راه حل بالا را میگیرد، تجدید نظر در فرمول بندی راههایی است که در سنتز مواد شیمیایی در درجه اول محصولات فرعی سمی تولید نشوند.
قلمروهای شیمی زیست
موضوع شیمی محیط زیست هم شامل اجسام و فرآیندهای طبیعی است که در یک محیط زیست پاکیزه حائز اهمیتند و هم اینکه مسائل آلودگی قابل ملاحظهای را که مبنای شیمیایی دارند، دربرمیگیرد. اگر چه طبیعت اکثرا موضوعهای مورد بحث به گونهای است که بیش از یک محیط فیزیکی یا یک ترکیب را دربرمیگیرند، اما مطالب مورد بحث شیمی محیط زیست به اینگونه طبقه بندی کلی میشوند:
شیمی اتمسفر
مواد شیمیایی آلی سمی - شیمی آب ، از جمله فلزات سنگین و نقش خاکها و رسوبها
منابع سوخت و انرژی ، از جمله انرژی هستهای - مسائل محیط زیستی بطور کلی ناشی از افزایش جمعیت دنیاست افزون بر این بسیاری از مسائل زیست محیطی وجود دارند که مورد بحث شیمی محیط زیست نیستند، زیرا این مسائل عمدتا منشا شیمیایی ندارند.
میوهها از جمله مهمترین گروههای غذایی در هرم راهنمای غذایی میباشند که سرشار از انواع ویتامینها و مواد معدنی میباشند و مصرف مداوم آنها سلامتی و تندرستی را برای افراد جامعه به همراه دارد؛ اما گاهی همین میوهها دارای اجزایی هستند که درعینحال که به نظر، خوراکی میآیند اما سمی و مضر میباشند. در زیر چند مورد از این اجزای سمی را به شما معرفی میکنیم:
هسته زردآلو
زردآلو منبع عالی بتاکاروتن است که در بدن به ویتامین A تبدیل میشود و به سلامتی چشمها، پوست، مو، دهان و ... کمک میکند و به بدن برای مبارزه با عفونتها یاری میرساند. این میوه به صورت خشکشده، کمپوت و تازه مصرف میشود. هسته آن دارای آمیگدالین است این ماده وقتی در مقادیر زیاد مصرف شود سمی میباشد. اگرچه زردآلو به عنوان یک مکمل طبیعی شناخته میشود اما مصرف بیش از حد هسته آن مضر است. بیش از 1-2 عدد از این هستهها را در طی روز مصرف نکنید؛ زیرا مشکلات معدی و تهوع ایجاد خواهد کرد و مصرف مقادیر بسیار زیاد آمیگدالین، کشنده است.
هسته آلو
آلو ظاهر جذابی دارد. محدود از چربی است و سرشار از ویتامین A و ویتامین C میباشد. آلو به صورت خام، مربا، ترشی، لواشک و ... استفاده میشود؛ اما هسته آن کاملا بیخطر نمیباشد؛ بالأخص وقتی برای تهیه آلوچه و لواشک از آن استفاده میشود، ممکن است دانههای آن در ماده غذایی وارد شوند و حالت سمی ایجاد کنند. دانه آلو دارای گلیکوزیدهای سیانوژنیک است که در بدن به مواد سمی و خطرناکی تبدیل میشود. بدن مقادیر اندکی از سیانید را میتواند پاکسازی کند، اما مقادیر فراوانی از آن خطرناک است و بدن توانایی از بین بردن آن را ندارد. مخصوصاً در کودکان بسیار مواظب باشید که هستهی این میوه را در دهانشان نگه ندارند.
دانه گلابی
گلابی میوهای زنگولهای شکل است که در محدوده رنگهای سبز، زرد، قهوهای، قرمز و یا ترکیبی از این رنگها وجود دارد. این میوه زیبا سرشار از پتاسیم، ویتامینها و مواد معدنی میباشد. بیش از 30 گونه گلابی در جهان وجود دارد و به صورت پخته، کمپوت شده یا خام مصرف میشود. دانه گلابی برای انسان خطرناک است. دانه به نیز مانند دانه گلابی در همین دسته قرار میگیرد و میوه به بهتر است به صورت پخته مصرف شود وگرنه خطرناک است.
هسته گیلاس
گیلاس هم به صورت خام و هم پخته مصرف میشود. رنگ قرمز گیلاس نشاندهنده مقادیر فراوانی آنتیاکسیدان در آن است. دانه، ساقه و برگهای گیلاس سمی هستند. دانه این میوه دارای سیانید است. سیانید یکی از سمومی است که آلمانهای نازی برای کشتن زندانیان در جنگ جهانی دوم استفاده میکردند. حواستان باشد دفعه بعدی که گیلاس خوردید هسته آن را مک نزنید.
هسته هلو
هلو میوهای با ظاهر زیبا و طعمی بینظیر است. هلو از نظر چربی اشباع، کلسترول و سدیم بسیار محدود میباشد و سرشار از فیبر و ویتامینهای ضروری برای بدن است. میوه هلو بسیار مفید است اما دارای هستهای است که مواد شیمیایی سمی در خود دارد. هسته هلو بسیار سفت است و با دندان شکسته نمیشود؛ اما در برخی گونههای این میوه که هسته از وسط نصف میشود، دانه آن در دسترس قرار میگیرد. حواستان به آن باشد. البته این دانه بسیار تلخ است و همین مسئله مانع از مصرف آن میشود.
دانه سیب
عقیده متداولی که در رابطه با سیب وجود دارد، این است که سیب میوهای برای سلامتی است و مصرف یک عدد سیب به صورت روزانه شما را از ابتلا به بسیاری بیماریها بازمیدارد. فیبر و ویتامینهای موجود در سیب از ابتلا به گرفتگی عروقی و بیماریهای قلبی جلوگیری میکند. سیب به صورت خام، کمپوت شده، آب سیب، پای سیب، سس سیب و ... کاربرد دارد. سیب در رنگها و گونههای بسیار متفاوتی وجود دارد؛ اما دانههای سیب دارای سیانید میباشند. عقیدهای که در رابطه با مصرف سیب (بالأخص سیب گلاب) به طور کامل وجود دارد درست نمیباشد و مصرف مقادیر زیادی از دانههای سیب سمی میباشد. البته مصرف یک عدد سیب کامل همراه با تمام ضمایم مانند دانهها مشکلی را به وجود نمیآورد؛ اما مقداری ماده سمی سیانید وارد بدن میکند و بار تحمیلشده به کبد و کلیهها را، برای پاکسازی آن افزایش میدهد.
بادام تلخ
بادام تلخ نیز مانند دانههای هلو، زردآلو، آلو، سیب، به و گیلاس از آمیگدالین تشکیل یافته است که میتواند در بدن تبدیل به سیانید شود. در تمام دنیا دو نوع بادام وجود دارد: بادام شیرین و بادام تلخ. بادام تلخ باید به منظور از بین رفتن مواد شیمیایی سمی موجود در آن حرارت داده شود و یا پاستوریزه شود. بادام سرشار از پروتئین، ویتامین E، کلسیم، منیزیم، پتاسیم و آهن است که برای بدن مفید میباشد؛ اما مصرف بادام تلخ به هیچ عنوان توصیه نمیشود.
سخن آخر
شاید یکی از علتهای اصلی وجود مواد سمی چون سیانید در دانههای میوهها، جلوگیری از مصرف آن توسط انسانها و حیوان باشد. تا بدین وسیله این دانهها محفوظ بمانند و نسل گونههای گیاهی تداوم پیدا کند و از تولیدمثل بازنمانند.
تبیان
سونی برآن شده است تا به کمک تلفن هوشمند بینظیر Xperia Z3 Dual و لوازم جانبی هوشمند آن مانند دستبند هوشمند SmartBand Talk، در کنار یک جوان موفق ایرانی به نام بهراد طوقی قرار گیرد تا تا تجربهٔ رانندگی آفرود را به چیزی فراتر از خوب ارتقا دهد. چرا که نه برای سونی موبایل و نه برای بهراد خوب کافی نیست و تنها بهترین نتیجه آنها را راضی میکند.
بهراد که سابقهٔ قهرمانی رانندگی آفرود، برنده شدن در المپیاد جهانی نجوم و عضویت در انجمن نخبگان ایران را دارد اینبار میخواهد به کمک تواناییهای بینظیر تلفن هوشمند Xperia Z3 Dual مانند دوربین ۲۰٫۷ مگاپیکسلی مجهز به بهترین فناوریهای دوربینهای عکسبرداری Cyber-shot و دارای قابلیتهای بیرقیبی مانند حسگر Exmor RSTM برای موبایل و نخستین تلفن هوشمند دارای ISO 12800 با HDR برای عکس و فیلم که امکان عکسبرداری در شرایط بسیار کمنور را هم فراهم میکند، دوربین جلویی ۲٫۲ مگاپیکسلی برای عکسهای سلفی با کیفیت فوقالعاده با قابلیت اشتراکگذاری آنی در شبکههای اجتماعی، Timeshift Burst برای گرفتن ۶۱ عکس پیاپی تنها در ۲ ثانیه حتی پیش از فشردن دکمهٔ شاتر، نفوذناپذیر بودن در برابر آب و گرد و غبار، صفحهنمایش بزرگ و روشن با قابلیت مشاهدهٔ واضح در هر شرایط روشنایی محیط، ماندگاری طولانی باتری برای ۲ روز بدون نیاز به شارژ مجدد، پردازشگر فوق سریع برای انجام همزمان چندکار، پشتیبانی از دو سیمکارت بهصورت همزمان، قابلیت مسیریابی، قابلیت اتصال به لوازم جانبی SmartWear و چیزهایی حتی بیشتر از اینها، بهترین تجربهٔ رانندگی آفرود از تهران تا دل کویر مرنجاب را خلق کند. کاری که تنها از عهدهٔ این دو بهترین ساخته است.
سونی شما را نیز به این سفر هیجانانگیز دعوت کرده است و شما هم میتوانید در کنار بهراد از نزدیک از این سفر ماجراجویانه به سبک ایرانی، لذت ببرید و طبیعت بکر و زیبای مسیر منتهی به کویر مرنجاب و خود کویر را تجربه کنید. برای این کار Sony Mobile کلیپهایی پرانرژی و تماشایی از آغاز تا پایان این ماجراجویی ایرانی تهیه کرده است که برای هر کسی با هر سلیقهای جذاب است. چه علاقهمند به فناوری و کاربردهای آن باشید یا عاشق هیجان رانندگی آفرود یا تنها دوستدار طبیعت و زیباییهای بکری که تنها در ایران میتوان یافت، در این کلیپهای پرانرژی و تماشایی، چیزهای جذابی برابتان وجود دارد. علاوه بر این میتوانید پس از دیدن این ویدیوها در مسابقهای که به همین منظور تدارک دیده شده است از طریق Xperia lounge شرکت کنید و برندهٔ Xperia Z3 compact از طرف سونی شوید.
عقیق سنگی بسیار پربرکت و سرشار از خواص می باشد که در روایات زیادی بر اهمیت آن تاکید شده است. در گذشته بسیاری از ائمه معصومین و پیامبران از این سنگ به عنوان نگین انگشتر استفاده نموده و بر خواص و اهمیت آن در گشایش روزی و دفع بلایا تاکید می نمودند. در این میان عقیق یمانی از اهمیت ویژه ای برخوردار است. سنگ عقیق در کشورهایی همچون یمن، هندوستان، ایران و چین در رنگ های گوناگون از جمله قرمز، زرد و سفید یافت می شود.هدف از این پژوهش بررسی تمام موضوعات مربوط به سنگ عقیق است و تلاش شده که در حد امکان به سوالات مطرح شده در این زمینه پاسخ داده شود و مومنین را به داشتن این سنگ با ارزش مادی و معنوی، ترغیب نماید.
تعریف سنگ عقیقعقیق یک قسم کوارتزی بی شکل به رنگ های مختلف می باشد. نوع مرغوبتر آن به رنگ سرخ یا آلبالویی است، یک قسم آن معروف به عقیق یمنی یا یمانی است، بیشتر نگین انگشتر می کنند(۱).در تعریف دیگری از عقیق این گونه بیان شده است:عقیق به انگلیسی echite ، agate به عبری aqiq ، به هندی hakik ، به آلمانی achate .واژه عقیق از نام متشابه عبری به معنی موی نوزاد گرفته شده، چون کودک دارای موی زرد عقیقی رنگ است. بنابراین همه گمان ها که نام عقیق از روی نام رودی به همین نام در ایتالیا و جز آن گرفته شده بی اساس و بی ارزش می شود. این کانی یا گوهر یکی از گونه های کانی کلسدون (خود گونه ای از در کوهی) است که گاهی دارای توده پیازی سان (یا تودرتو) با دوایر نسبتا متحد المرکز است. عقیق دارای ترکیبی خیلی نزدیک به کوارتز است ولی سختی آن یک دست نیست یعنی گاهی سخت و گاهی نرم حس می گردد، به ویژه به هنگام تراش و کار پرداخت. دلیل این که لایه های عقیق یک در میان سخت و نرم است و می توان آن را با رنگ کردن تمیز داد چون روزنهای موجود در بین لایه ها بزرگ و کوچک است و لایه ها رنگ های گوناگون به خود می گیرند و از این رو می توان سختی گوناگون آن را هم تمیز داد. عقیق دارای گونه های زیادی است که در زیر بیشتر آن ها آورده شده. در گذشته در اروپا به این کانی آخاتس (achates) گفته می شده که دیگر امروز به کار نمی رود (۲).
انواع عقیق را به گونه های زیر دسته بندی می کردند:
۱٫جگری2٫سفید3٫گل سرخی4٫زرد5٫آبی6٫سیاه7٫ابلق8٫دو رنگ
عقیق آبدارهیدروفان برای آبگون آمده _ حقیقت گونه ای اوپالی که به کندی آب خود را از دست داده باشد. آن را درون آب قرار داده و آب به خود جذب می کند و جلا و رنگ آن بهتر می شود و گاهی بازی با رنگ آن هم بهتر می گردد. گاهی شفافیت آن نیز بهتر خواهد شد. یا اوپال را درون روغنهای گوناگون جوشانده تا پدیده های بالا دوباره به دست آید و در ضمن برای مدت بیشتری ثابت خواهد ماند.
عقیق آتشینعقیق آذری. عقیق سرخ. عقیق آذرخشی. عقیق اخگری. کلسدون و یا عقیقی که دارای درون گیرهای گوتیت و یا لیموتیت است. این درون گیرها پس از تراش دامله ای رنگ و درخششی آتشگون از خود نشان می دهند. گونه های خوش آن در آریزونا پیدا می شود.
عقیق آتشین دریاچه علیاعقیق دریاچه علیا. نام نادرستی است برای شیشه مصنوعی که به اوپال می ماند.
عقیق آوندیعقیق با روزن هایی که طول آن سنگ را هم چون یک کانال یا دالان طی نموده و معمولا به وسیله مواد دیگر پر شده.
عقیق ابریکلسدون خاکستری روشن شفاف تا نیمه شفاف که دارای لکه های خاکستری پر رنگ ابرسان است.
عقیق اوروگواییعقیق اوروگوایی که از بخش ریو گراندوسول به دست می آید.
عقیق آیداریعقیق های ریز و کوچکی که در آیدار اوبر اشتاین آلمان تراش داده می شود.
عقیق بابا غوریخلنج. بابا غوری. خلنگ. عقیق چشمی. عقیقی که از لایه های گرد جزع (مهره یمنی) و کلسدون ساده پدید آمده باشد.
عقیق مغربی. عقیق نا مرغوب و نیمه شفاف را گویند.
عقیق بادامیبه آلمانی mandelachate . عقیق لوزی گون و بادامی مانند که در روزنهای سنگها پدید می آید (سنگهای ملافیر).
عقیق باروییعقیق استحکامی. عقیق جای نگاری. عقیق ویرانه ای. عقیق هایی که خطوط آن شکل بارو و یا برج را به سنگ می دهد یا مانند استحکامات کنگره ای یا هفت و هشت دیده می شود.
عقیق برشیعقیق پارچینی. عقیق هایی که در اثر عوامل مکانیکی شکل نامنظم و گوشه دار به خود گرفته. ملات این گونه سنگها از جنس خود عقیق است.
عقیق پارچینیعقیق موزائیکی. گونه ای عقیق مکزیکی که از تکه های خرد شده (برشی) پدید آمده ملات عقیقی آن را به هم چسبانیده.
عقیق پرمانندکلسدون زرد، صورتی، نخودی، خاکستری . سفید شیری نیمه شفاف تا کدر با درونگیر های پر مانند قهوه ای، نارنجی و سیاه. در بروستر تکزاس واروگون آمریکا پیدا می شود.
عقیق پنده ایعقیق منقوط. عقیق مطبق. عقیق راه راه. عقیق خال دار.
۱_ عقیق سفید یا خاکستری که از لکه هایی که از اکسید آهن، کرم و یا منگنز به رنگ سرخ هم چون درون گیر و رنگین در آن پدید می آید و در روی کانی مانند خال دیده می شود.
۲_ کلسدون و یا عقیق خاکستری با لکه های رنگین.
عقیق پیکره ایعقیقی که درون گیر های آن دارای چهره های گوناگون و پیکره ای است.
عقیق تکزاسیعقیقی که در رودخانه پکوس تکزاس پیدا می شود.
عقیق تیغه ایعقیق هندی با تیغه های نازک.
عقیق جای نگاریعقیق نقشه ای. عقیق توپوگرافیک. عقیقی که درونگیرهای آن شکل نقشه های هندسی زمین شناسی به سنگ داده، با خطوط موضعی یا تراز٫
عقیق چشم اندازعقیق منظره ای. نوعی کلسدون خاکستری تا سفید با درونگیرهای نامنظم از جنس اکسید منگنز، آهن و جز آن که شکل مناظر طبیعی مانند جنگل و جز آن را به کانی داده.
عقیق چشم جغدیبرخی از عقیقها پس از تراش دامله ای به یک جفت چشم جغد می مانند.
عقیق چشم گاویبرخی از عقیقها پس از تراش دامله ای به چشم گاو می مانند.
عقیق چشمینامی دیگر برای عقیق بابا غوری. عقیقی که دارای دو ابر پیازی گون است و به چشم می ماند و با رنگهای گوناگون.
عقیق چوبیچوب عقیق شده. عقیقی که ترکیب سیلیسی در چوب رخنه و به جای سلولهای چوب نشسته باشد.
عقیق حلقوینام عقیق چشمی و عقیق باباغوری نیز به خود گرفته است. عقیق با دوایر متحد المرکز یا پیازی و با رنگهای گوناگون. عقیق حلقوی. عقیق پیازی. عقیق گرد.
عقیق خال دارعقیق خال خال. عقیق منقوط. نامی است در اورگون آمریکا. کلسدون بی رنگ و نیمه شفاف با خالهای زرد. سرخ و یا قهوه ای.
عقیق خاوری1عقیق خوش و زیبا ولی رنگ شده.2عقیق نیمه شفاف و از خاور زمین.
عقیق خرمایی شدهاز واژه (عبری) عقیقی که به طور مصنوعی خرمایی رنگ شده.
عقیق خزه ایعقیق درختی. عقیق شجری. عقیق جلبکی. به آلمانی moos stein . کلسدونی که دارای اشکالی هم چون جلبک است. رنگ این خزه ها بیشتر سیاه یا قهوه ای است. گونه های عقیق مکه ای هم دارای همین شکل و رنگ است.
عقیق خزه ای دریایی نام دیگری است برای عقیق مکه ای یا عقیق جلبکی.
عقیق خزه ای سفیدعقیق با لکه های سفید و بزرگ. عقیق جلبکی سفید.