در روش های کمی، همه چیز از یک سلسله مفاهیم کلیدی و از پیش تعیین شده، همچون: فرضیه، تعریف عملیاتی، روایی، معنی داری، آماری، پایایی، تحلیل های قیاسی و تکرار پذیری الهام می گیرد؛ درحالی که روش های کیفی، بیش از هر چیز، توصیف واقعیت های روزمره در زندگی اجتماعی را به عهده دارد، و از طریق عقل سلیم همراه با تحلیل ها و تفسیرهای استقرایی فرضیه ای به وجود می آورد که قبل از انجام دادن پژوهش قابل پیش بینی نبوده، یا از پیش تعیین نشده است. به زبان ساده تر، باید گفت که یافته های پژوهش های کمی حاصل مطالعات نظام دار {سیستماتیک} و قانونمندی است که از بالا به پایین، یا با روش های از کل به جزء به دست می آیند، اما یافته های پژوهش های کیفی حاصل مطالعات و بررسی های غیرنظام مند یا فارغ از قانون ها تغییر ناپذیری است که از پایین به بالا و با شیوه های از جزء به کل پدیدار می شوند.
تعیین سختی با روش حجم سنجی به کمک EPTA (تعیین سختی آب):
سختی آب اساساً به معنی ظرفیت آن در ترتیب صابون می باشد عمدتاً توسط کلسیم و منیزیم قابل توصیف است ولی به غیر آنها فلزات دیگری نظیر Zn, Sr, Mn, Fe, Al در ایجاد سختی آب شرکت می کنند. ولی از این نظر که دو عنصر اول در مقادیر زیاد در آبهای طبیعی وجود دارند لذا سختی آب به طور عمده بر اساس این دو فلز (کلسیم و منیزیم) سنجیده می شود. در گذشته سختی آب به وسیله میزان ظرفیت آب در ترتیب صابون مشخص می شد صابون عمدتاً به وسیله منیزیم و کلسیم رسوب می دهد برخی کاتیون های چند ظرفیتی نیز ممکن است با صابون رسوب دهند اما اغلب آنها با ترکیبات آلی تولید کمپلکس می کنند و معمولاً نقششان در ایجاد سختی آب کم است بعلاوه تعیین میزان سختی حاصل از آنها مشکل می باشد مجموع غلظت کلسیم و منیزیم تحت عنوان سختی کل بر حسب میلی گرم در لیتر کربنات کلسیم تعریف می شود وقتی سختی بزرگتر از قلیائیت کربنات و بی کربنات باشد مقدار سختی معادل با قلیائیت کل سختی کربناته خوانده می شود و بقیه آن را سختی غیر کربناته می نامند وقتی سختی برابر یا کمتر از مجموع کربنات و بی کربنات باشد همه سختی کربناته است و سختی غیر کربناته وجود ندارد به طور کلی سختی ناشی از کربناتها و بی کربناتهای کاتیون های مولد سختی را سختی کربناته یا سختی موقت و سختی ناشی از سایر آنیون ها را سختی غیر کربناته یا سختی دائم می نامند.
دو روش برای اندازه گیری سختی پیشنهاد می شود اگر اندازه گیری کاتیونها به طور مجزا انجام شده باشد سختی را می توان به وسیله محاسبه تعیین نمود. روش دیگر حجم سنجی از طریق تیتراسیون با محلول EDTA می باشد که سختی ناشی از یون های کلسیم و منیزیم را اندازه می گیرد و می تواند برای هر نوع نمونه ای به کار رود.
آزمایش های باکتریولوژی آب
میکرو ارگانیسم های موجود در محیط آبی (آب یا فاضلاب) مجموعه ای از موجودات ریز جانوری و گیاهی هستند که در انواع ویروس ها، باکتریها، تک یاخته ها و پر یاخته ها، قارچها و جلبک ها، کیفیت میکروبی نمونه های آبی و فاضلاب را تعیین می کنند. گروهی از آنها بیماری زا بوده و از طریق مصارف گوناگون آب به اشکال مستقیم و غیر مستقیم موجب بیماری و ناخوشی می شوند.
دسته ای از میکروارگانیسم های محیط آبی توانایی ایجاد مزاحمت در منابع آب، سیستم های انتقال آب و فاضلاب و مخازن نگهداری آب را داشته و در نتیجه بسیاری از آنها ناخواسته و مزاحمند.
تعدادی از میکروارگانیسم ها نیز از نقطه نظر فرآیندهای تصفیه بیولوژیکی اهمیت می یابند و حضور و فعالیتشان در این گونه موارد ضروری و حیاتی است.
آزمایش های میکروبیولوژیکی از نظر نوع موجودات مورد مطالعه و نیز با توجه به هدف از بررسی کیفیت منابع آب و فاضلاب گوناگونی بسیار دارند که از میان آنها آزمایش های تعیین کیفیت باکتریولوژیکی به دلیل اهمیت بیشتر به ویژه از جهت بیماری زایی به عنوان شاخص های میکروبی آب مورد بحث قرار می گیرند.
نخستین اهمیت بیماری های مرتبط با آب به ویژه انواع منتقله توسط آب آشامیدنی موجب گشته که بررسی کیفیت آب از نظر میکروارگانیسم های بیماری زای موجود در آن جایگاه ویژه ای در آزمایش های کیفی آب و فاضلاب بیابد.
نخستین هدف این بررسی ها، تعیین میزان آلودگی آب به فاضلاب های انسانی است زیرا عوامل بیماریزای موجود در روده انسان و دیگر جانوران خونگرم می توانند به آب راه یافته و به طور مستقیم و غیر مستقیم انسان را بیمار سازند.
با این که تعیین حضور باکتری های بیماریزا در آب امکان پذیر است ولی تفکیک و شناسایی بسیاری از آنها غالباً پیچیده بوده و دستیابی به نتایج کمی در اندازه گیری ها مشکل می باشد. بنابراین برای ارزیابی کیفیت آب از جهت آلودگی به این گونه عوامل بیماریزا (آلودگی مدفوعی)، از شیوه های غیرمستقیم و مبتنی بر شناسایی و تعیین گروهی خاص از باکتری ها (میکروارگانیسم های طبیعی روده) که به نام باکتری های شاخص Indicator bacteria نامیده می شوند، استفاده می گردد.
به منظور انتخاب شاخص های مناسب، باکتری های گروه کلیفرم که معمولترین میکروارگانیسم های طبیعی روده انسان و دیگر جانوران خونگرم می باشند. به عنوان معیارهای بهداشتی آب پیشنهاد شده اند، هرچند که تجربیات نشان داده است که آنها برای این منظور بهترین و کاملترین نمی باشند.
کل کلیفرمها Total coliforms باکتری های گرم منفی هستند که می توانند ظرف 24 ساعت تا 48 ساعت در دمای 35 تا 37 درجه لاکتوز را تخمیر کرده و اسید، گاز و آلدئید تولید نمایند. این گروه سیتروکروم – اکسید cytochrome – oxidase منفی بوده و قادر به تولید اسپور spore نمی باشند.
کلیفرم های مدفوعی Fecal coliforms یا کلیفرم های گرمادوست (مقاوم به گرما) Thermototerant زیر گروهی از باکتری های کلیفرم هستند که ضمن دارا بودن تمام ویژگی های گروه اصلی، در دمای بالاتر (44 تا 5/4 درجه) رشد بهینه داشته و می توانند از تریپتوفان، ایندول تولید کنند. باکتری هایی که تمام ویژگی های اشاره شده را دارند تحت عنوان اشریشیاکلی Escherichia coli (E.coli) احتمالی شناخته می شوند. تایید حضور E.coli توسط روش های دقیق تر صورت می گیرد.
از آنجایی که در برنامه ریزی برای تهیه نمونه های میکروبی نظارت خاصی می بایست در مورد این مسئله در نظر گرفته شود. در ابتدای این امر به مواردی از نمونه برداری اشاره می شود به علاوه انجام آزمایش به روی نمونه های میکروبی نیاز به بکارگیری وسایل و دستگاه های ویژه ای دارد که در آزمایشگاه به آنها خواهیم پرداخت.
صنعت حفاری در ایران با حفر اولین حلقه چاه نفت در منطقه مسجدسلیمان آغاز گردید و اکنون که حدود یک قرن از عمر آن می گذرد ، این صنعت دوران پرفراز و نشیبی را طی نموده و بسیاری از تحولات اقتصادی ، سیاسی و اجتماعی کشور ما در سایه آن رقم خورده است .
کندن زمین جهت رسیدن به‌هدف مورد نظر را حفاری گویند. حفاری می‌تواند جهت رسیدن به نفت، آب، گاز و غیره انجام گیرد. عملیات‌های حفاری با سرعت بسیار زیادی انجام می‌گیرند، زیرا استفاده از دکل حفاری به‌مدت طولانی از نظر اقتصادی بسیار پرهزینه می‌باشد. عملیات حفاری بسیار خطرناک می‌باشد و همواره از باتجربه‌ترین افراد جهت انجام این کار استفاده می‌شود.
تعیین محل حفاری در صنعت نفت کاریست که مهندسین زمین‌شناس انجام می‌دهند و پس از آن با هماهنگی با مهندسین مخزن و تعیین محل دقیق وجود نفت عملیات حفاری آغاز می‌گردد.
تهیه کننده : عبدالعلی قزلی جهرمی